Шел те, ҫулсем иртнӗ май республикӑра Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин тутине курнӑ ҫынсен йышӗ чаксах пырать. Патшалӑх вӗсене тӗрлӗ енлӗн пулӑшма тӑрӑшать.
Кӗҫех Аслӑ Ҫӗнтерӳ пулнӑранпа 71 ҫул ҫитет. Ун тӗлне Шупашкарти Ленин районӗнче пурӑнакан 10 ветеранӑн хваттерӗнче юсав ӗҫӗсем ирттересшӗн. Ӑна тӳлевсӗрех пурнӑҫлӗҫ.
Ҫак тӗллев валли укҫа-тенке хула хыснинчен уйӑрӗҫ. Хула администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, нумаях пулмасть ветерансем чӑннипех те пурӑнакан хваттерсене тӗрӗсленӗ.
Суйланӑ 10 хваттерте мӗнле юсав ӗҫӗсем ирттермелли пирки калаҫаҫҫӗ халӗ.
Чӑваш Енре нумай хваттерлӗ ҫуртсене тӗплӗ юсама ватӑсенчен суд урлӑ шыраса илме тытӑнни пирки Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтеретпӗр, шавлӑ суд ӗҫӗ Шупашкарти Ленин районӗнче пурӑнакан 83 ҫулти Евгения Ерофеева тӗлӗшпе пулнӑччӗ. Тӗплӗ юсавшӑн кинемей иртнӗ ҫул укҫа тӳлемен. Ҫакна кура ватта «Капиталлӑ юсав фончӗ» коммерцилле мар республика организацийӗ суда панӑ. Карчӑкран капюсавшӑн укҫа шыраса илессипе ҫыхӑннӑ судра укҫа шыраса илмелле тунӑччӗ.
Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев правительство пайташӗсемпе ирттернӗ канашлура асӑннӑ фонд тыткаларӑшӗпе кӑмӑлсӑрланнине пӗлтернӗ. Ҫитменнине, федераци шайӗнче ватӑсене ку енпе ҫӑмӑллӑх кӳресси ҫинчен саккун йышӑннӑ. Фонд пуҫлӑхӗ Олимпиада Епифанова ватӑсенчен укҫа шыраса илме суда тухнӑ тавӑҫсене каялла илнине ӗнентернӗ.
Ӗнер Шупашкар район администрацийӗн пуҫлӑхне, Михаил Игнатьев Элтеперӗн ҫывӑх ҫыннисенчен пӗрине, Егоров Георгий Ивановича арестленӗ. Кун пирки Ишутов блогер хӑйӗн кун кӗнекинче пӗлтерет. Паян Ленин район сучӗ ун пирки пӗтӗмлетӳ тумалла — е килте хӑвармалла е тӗпчев изоляторӗнче (СИЗО) хӑвармалла. Ишутов пӗлтернӗ тӑрӑх кунашкал лару-тӑрура ытларах чухне суд ларӑвне каҫалапа ирттереҫҫӗ — капла май ваккатсен арестлеве хирӗҫлеме вӑхӑт пулмӗ.
Следовательсем Георгий Ивановича 2 уйӑхлӑха тӗрмене хӑварма ыйтас шутлӑ. Ҫапла май Пуҫиле кодексӑн 286 статьян 2-мӗш пайӗпе айӑпланакан (хӑй вырӑнӗпе ытлашши усӑ курнишӗн, чи нумаййи 7 ҫула хупайӗҫ) пуҫлӑхӑн тӗрмере ҫу уйӑхӗнчи уявсене те, хӑйӗн ҫуралнӑ кунне те ирттерме тивӗ.
Егоров Георгий Иванович 1961 ҫулхи ака уйӑхӗн 21-мӗшӗнче Шупашкар районӗнчи Сарапакасси ялӗнче ҫуралнӑ. 1983 ҫулта Чӑваш ял хуҫалӑх институтӗнче аслӑ пӗлӳ илнӗ, 1999 ҫулта Чӑваш ял хуҫалӑх академийӗнче пӗлӗвне ӳстерсе техника ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ пулса тӑнӑ. Ӗҫӗ-хӗлӗ ытларах пайӗпе ял хуҫалӑх академийӗн «Приволжское» (чӑв.
Шупашкарта урам чи лайӑх шӑлакана палӑртассипе ҫине тӑраҫҫӗ. Хула администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, конкурса 21 ҫын хутшӑнать: вуннӑн — Ленин районӗнчен, улттӑн — Калинин районӗнчен, пиллӗккӗн — Мускав районӗнчен. Пӗрремӗш вырӑна тухакана хула мэрийӗ 15 пин тенкӗ преми, 2-мӗшшӗн 10 пин, 3-мӗшшӗн 5 пин парса хавхалантарма палӑртнӑ.
Шупашкар районӗнче те чи лайӑх дворниксене хавхалантарма шут тытнӑ. Анчах хысна шучӗпе мар. Хӑйсен ӗҫне вӑхӑтра тата пахалӑхлӑ пурнӑҫлакан дворниксене чыслас шухӑш патне Шупашкар районӗнчи Депутатсен пухӑвӗн депутачӗсем А.М. Андреев, Ю.Г. Николаев, Д.В. Васюков, А.Н. Константинов ҫитсе тухнӑ. Вӗсем чи тӑрӑшуллӑ ӗҫченсене хӑйсен шучӗпе хавхалантарасшӑн. Ҫакна хастарсем урам шӑлакансен тӑрӑшӑвне сума сунипе сӑлтавлаҫҫӗ.
Турцирен килнӗ Джамалеттин Явуза тытса чарни пирки нумаях пулмасть пӗлтерчӗҫ. Ӑна «виза режимне» пӑснӑ тесе ирӗксӗр хӑварнӑччӗ.
«Регнум» сайт пӗлтернӗ тӑрӑх, турккӑ официаллӑ майпа «ӑслӑлӑхпа техника ҫыхӑнӑвӗсене йӗркелеме» килнӗ. Джамалеттин республикӑри пӗр аслӑ шкулта вырӑс чӗлхине вӗреннӗ. Анчах ку панӑ виза тӗллевӗсемпе пӗр килмест имӗш. Ку шӑп та лӑп Турци Раҫҫей самолетне персе антарнӑ вӑхӑтпа пӗр килнӗ тата. Джамалеттин Шупашкара чӳк уйӑхӗн пуҫламӑшӗнчех килнӗ пулнӑ.
Раштав уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Джамалеттина Раҫҫейрен Турцие ӑсатнӑ. Шупашкарти Ленин районӗн сучӗ турккӑ виза режимне пӑсӑнӑ тесе палӑртнӑ. Куншӑн ӑна 5 пин тенкӗ штраф тӳлеттермелле тунӑ.
Джамалеттин Турцире пӗр аслӑ шкулта ӑслӑлӑх енӗпе ӗҫлет. Шупашкара вӑл чӗннипе килнӗ. Кунта вӑл стажировка тухса доктор диссертацийӗ валли материалсем пухнӑ.
Халӗ Джамалеттин Раҫҫее 5 ҫул килеймӗ.
Ӗнер Шупашкарти юман ращинче шӑматкунлӑх ирттерсе унти ҫуп-ҫапа тасатнӑ. Ҫапла май Авӑн уйӑхӗ пуҫламӑшӗнчен тӑсӑлакан Ленин районӗнчи санитарлӑ экологи уйӑхлӑх вӗҫленнӗ.
Юман ращинчи шӑматкунлӑха Шупашкарти электромеханика колледжӗн студенчӗсем тата район администрацийӗн ӗҫченӗсем тухнӑ. Николай Прокопьев район пуҫлӑхӗ ертсе пынипе вӑрманти сукмаксем хӗррипе выртакан ҫӳп-ҫапа сахал мар пуҫтарнӑ. Пурӗ 70 михӗ пухнӑ.
Санитарлӑ экологи уйӑхлӑхӗ хушшинче хула ҫыннисем, тӗрлӗ предприяти-организацисенче вӑй хуракансем тата хӑйсен ирӗкӗпе тухакан студентсем ҫурт таврашӗсене, урамсене тата парксене тӗрлӗ ҫуп-ҫапран тата тирпейсӗр ҫынсем хӑварнӑ каяшран тасатнӑ. Ҫапла май хулари тасалӑха йӗрке чылай кӗртнӗ вӗсем.
Шупашкарти А. Фучикпа Геннадий Айхи урамӗсене пӗрлештерекен икӗ сийлӗ ҫул-йӗр тӑваткалне тума пуҫланӑ. Ҫурт-йӗрпе комуналлӑ хуҫалӑх ыйтӑвӗпе ӗҫлекен хула пуҫлӑхӗн ҫумӗ Герман Александров хушнипе ӗҫ икӗ сменӑпа пырӗ. Ҫул-йӗр тӑваткалӗ унталла та кунталла та икӗ йӑрӑмлӑ пулмалла.
Ӗҫе хӑвӑртрах пурнӑҫламалли хушӑва Герман Александров авӑнӑн 2-мӗшӗнче иртнӗ ятарлӑ пухура пӗлтернӗ. Унта Шупашкарӑн Ленин район администрацинчен, Кил-ҫурт хуҫалӑхӗпе комуналлӑ хуҫалӑх тата хӑтлӑх кӗртекен управлени ҫыннисем, Шупашкарӑн ҫурт-йӗр фончӗн управленинчен хутшӑннӑ. Пухура «Суор» ТМЯП-ран, Шупашкарти «Газпром газораспределение» АУО-ран, «Коммуналлӑ технологисем» ТМЯП-ран, «Скайлайн» ТМЯП-ран та пулнӑ. Юлашкисем — ҫурт-йӗр хӑпартакансен ӗҫне тӗрӗслесе тӑракансем.
Хӑйӗн сӑмахӗнче Герман Александров юлнӑ вӑхӑтпа тухӑҫлӑ усӑ курмалли пирки чарӑнса тӑнӑ.
Фучикпа Айхи хӗрӗсленнӗ вырӑнта икӗ сийлӗ ҫул тӑваткалне «Суор» ТМЯП тӑвӗ. Ӑна 2016 ҫулхи раштавӑн 1-мӗшӗ тӗлне туса ҫитермелле. Пӗтӗмӗшле ӗҫ хакӗ — 350 млн. тенкӗ. Сӑмах май, ҫул тӑваткалне тӑвиччен пушаннӑ 3 ҫурта ишмелле.
«Ирӗклӗх» пӗрлӗхе чӑвашла хурав паманни пирки эпир унччен пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, ун чухне вӗсем тӳре-шарасем патне чарӑну вырӑнӗ пек усӑ куракан суту-илӳ павильонӗсем ҫине чарӑну ячӗсене вырӑсла кӑна ҫырса хуни килӗшменрен ҫыру шӑрҫаланӑччӗ. Ӑна вара чӑвашла ҫырнӑ пулнӑ. Тӳре-шара та чӑвашлах хуравламалла пулнӑ. Кӑна «Чӑваш Республикинчи чӗлхесем ҫинчен» саккунӑн 11 статьи ыйтать. Анчах та чӑвашла ҫырма техника майӗсем ҫук тесе прокуратура ун чухне вырӑсла хурав ҫитернӗ.
«Ирӗклӗх» пӗрлӗх саккуна пӑсни пирки тепӗр ҫыру ҫырнӑ. Халь вара ҫав ыйтупа хурав килнӗ. Ленин район прокуратурине республика прокуратуринчен сӑмах тивнӗ иккен — хӑйсен ӗҫӗ-хӗлне тӗрӗс йӗркелесе пыманнишӗн вӗсене ятланӑ. Малашне хут ӗҫӗсене саккуна пӑхӑнса туса пыма каланӑ тата хут ҫаврӑнӑшӗ мӗнле пынине тимлӗн пӑхса тӑма хушнӑ. Ҫак ӗҫе пуҫарни пирки «Ирӗклӗхе» республика прокуратури хуравласа каласа панӑ та.
Республикӑн Ҫутҫанталӑк министрӗ пулнӑ Иван Исаев тата асӑннӑ министерствӑра пай пуҫлӑхӗнче ӗҫлекен Геннадий Мусабиров вӑрман саккуна пӑсса кастарса 279 миллион тенкӗлӗх шар кӳнӗ тесе пӗлтернӗччӗ тӗпчевҫӗсем.
Вӗсем пирки халӗ Шупашкарти Ленин район сучӗ йышӑну кӑларнӑ. Пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑскерсене иккӗшне те тӗрмене хупмасӑр явап тытармалла тунӑ. Иван Исаева 4 ҫуллӑха ирӗкрен хӑтарса вӑрман хуҫалӑхӗпе ҫыхӑннӑ ӗҫре патшалӑх должноҫре 3 ҫул ӗҫлеттермелле мар йышӑну кӑлранӑ. Айӑплава суд условлӑ тесе палӑртнӑ. Анчах Иван Исаева амнистиленӗ. Ҫапла вара ӑна айӑплавран хӑтармалла тунӑ, айӑплава та пӑрахӑҫланӑ.
Иван Исаева пӑхӑнса ӗҫленӗ Геннадий Мусабирова та — вырӑссем калашле, «кӗпепе ҫуралнӑ ҫын». Ӑна та амнистиленӗ.
Выляса-кулмалла мар, тарӑхсах, пӗтӗм вӑйран тенӗ пек. Пӑтӑрмахӗ кӑҫалхи ҫу уйӑхӗн 14-мӗшӗнче пулса иртни пирки РФ Следстви комитечӗн республикӑри следстви управленийӗ пӗлтерет.
Шӑл тухтӑрӗ руль умне ӳсӗр ларнӑ тесе шухӑшланипе пӗри полицин дежурство пайне шӑнкӑравласа систернӗ. Ҫул-йӗр инспекторӗсем ӳсӗр тесе шухӑшлакан водителе тытса чарма васканӑ. Ӑна вӗсем ӑнлантарса пама хӑйсен машини патне пыма хушнӑ. Лешӗ кӑмӑлпа килӗшменнине кура вӑйпа илсе кайнӑ. Арҫын хӑйне хаяррӑн тытнине кура унӑн аллине ятарлӑ хатӗр тӑхӑнтартма йышӑннӑ. Усалланас енне кайнӑ арҫынна ҫакӑ та тытса чарайман имӗш. Инспекторсенчен пӗрне вӑл темиҫе хутчен урапа тапнӑ тата аллинчен ҫыртнӑ.
Инспекторсемпе ҫапӑҫакан арҫын тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе халӗ тӗпчесе пӗтернӗ.
Сӑмах май, вӑл тӑватӑ ҫул каялла та влаҫ ҫыннисемпе хирӗҫнӗ иккен. Ун чухне ӑна РФ Пуҫиле кодексӗн 318-мӗш статйин 1-мӗш пайӗпе явап тыттарнӑ.
+12.3 °C